In het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus in Beernem is nog tot zondag 11 mei kunst te zien, gemaakt door cliënten en medewerkers binnen de context van verslaving. Josse, Marc en Michiko maken daarin samen met andere psychisch kwetsbare kunstenaars een wereld van pijn en verlies, maar ook van kracht en weerbaarheid bespreekbaar.
De tentoonstelling Ik ben er!? is een initiatief van De Sleutel, een organisatie die zorg biedt aan mensen die problemen ervaren als gevolg van het problematisch gebruik van illegale drugs, en aan mensen uit hun onmiddellijke omgeving. Het maakt net als PC Sint-Amandus deel uit van de vzw Organisatie Broeders van Liefde.
Aan cliënten en medewerkers van De Sleutel werd gevraagd om op een creatieve manier uit te drukken hoe ze omgaan met verslaving. De werken weerspiegelen de kracht en veerkracht van cliënten in de verslavingszorg, maar vertellen ook een verhaal van pijn en verlies. De diversiteit aan stijlen en technieken laat zien dat er geen eenduidige weg is naar herstel, maar dat elk traject anders, uniek en waardevol is.
Rust gevonden
Voor Josse die herstelt van een ketamine- en alcoholverslaving, is kunst altijd al een bron van energie: “Ik heb moeite om mijn emoties te uiten. En toen ik jonger was, speelde dat me parten, ik kropte alles op. Schilderen was toen wel al een manier om emoties naar buiten te brengen, maar toch geraakte ik ook verslaafd en verdween het schilderen naar de achtergrond. Ik werd uiteindelijk opgenomen en heel goed geholpen: ik kreeg meteen de kans om opnieuw te schilderen, wat me weer zin in het leven gaf, maar ook de bereidheid om dieper in te gaan op wat er met me aan de hand was. Als ik mijn werk van toen terug zie, zie ik veel angst. Ik vond mijn plek in de samenleving niet.”
Met deze kunst moeten psychische aandoeningen nog meer bespreekbaar worden gemaakt
Vandaag is Josse aan de slag als boomverzorger. “Uit het hout dat daarbij gekapt wordt, maak ik beelden en installaties, en daarnaast blijf ik schilderen. Mijn job zorgt nu voor structuur in mijn leven, en kunst geeft me de energie om door te gaan.”
Josse zegt rust gevonden te hebben en dat weerspiegelt zich in zijn werk: “Het is minder duister geworden, al zal de melancholie wel nooit verdwijnen.”
Een stem geven
Marc noemt zichzelf kunstenaar met een psychische kwetsbaarheid. Hij is bipolair, maar tekent al sinds zijn kindertijd. Sinds 2000 heeft hij al zijn tekeningen bijgehouden, als een soort autobiografische verhaal. “Mijn kunst weerspiegelt mijn ziel, zowel de tekeningen als het beeldend werk. Maar ik kan ook van elke tekening aflezen in welke fase ik die gemaakt heb: of ik psychotisch, manisch of stabiel was. ”
De laatste 3,5 jaar is Marc stabiel. Hij werkt momenteel mee aan onderzoek vanuit UGent over herstel uit psychose en geeft lezingen. “Dat heeft ertoe geleid dat veel kwetsbare mensen mij hun verhaal vertellen. Ik wil hen een stem geven, onder meer door mijn kunst te tonen aan een zo ruim mogelijk publiek. En zo psychische aandoeningen nog meer bespreekbaar maken.”
Michiko is pas 20 maar worstelt al jaren met donkere gedachten. “Sinds ik naar de kunstacademie ga, gaat het beter met me. Ik heb nog een lange weg te gaan, maar kan die zwarte gedachten beter kanaliseren nu, door wat ik in mijn hoofd zie te tekenen of te schilderen.”
The post “Kunst geeft ons energie om door te gaan”: psychisch kwetsbare kunstenaars stellen tentoon in Beernem is provided by KW.be.
