Vorige week donderdag vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen de sloopvergunning voor het huidige stationsgebouw in Kortrijk. Het dossier rond het nieuwe stationsproject van Stad Kortrijk, De Lijn, NMBS en Infrabel keert nu terug naar de Vlaamse regering. De Vlaamse regering heeft nu drie maanden de tijd om opnieuw te beslissen. Kortrijks schepen van Stadsvernieuwing Wout Maddens (TBSK) geeft aan dat de doelstelling om een toekomstgericht station te bouwen overeind blijft. Hendrik Nelde, voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie, had gerekend op deze uitspraak en ziet mogelijkheden om het beschermingswaardig gebouw te erkennen als monument.
De saga rond de vernieuwing van het station van Kortrijk kent al verschillende episodes, en de recentste aflevering zal bijna met zekerheid niet de laatste zijn. Eind april 2023 kondigde het Kortrijkse stadsbestuur in een samenwerking met NMBS, Infrabel en De Lijn een ambitieus project aan. Bedoeling was om tegen het najaar van 2025 de eerste stappen te kunnen zetten in de vernieuwing van het Kortrijkse station. Een stationshal onder de sporen, centrale overkapping boven de vernieuwde perrons en een groener Stationsplein. Het zijn enkele van de elementen uit de plannen die werden voorgesteld. Tegen 2034 zou het nieuwe station er al kunnen komen, werd toen gezegd.
Erfgoedwaarde
In de plannen was echter geen rol van betekenis meer weggelegd voor het huidige stationsgebouw, een ontwerp van de Kortrijkse architect Pierre Albert Pauwels én bovendien exemplarisch binnen de wederopbouwarchitectuur in België. Dat was ook een deel van de publieke opinie niet ontgaan. Er werden 563 bezwaarschriften ingediend tegen de sloopvergunningsaanvraag. De Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA) verzamelde 2.450 handtekeningen tegen de sloop.
Toch gaf Stad Kortrijk – weinig verrassend – positief advies. In januari 2024 deed de Vlaamse regering en een maand later toenmalig Vlaams Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) hetzelfde. De VVIA en een andere erfgoedvereniging bleven niet bij de pakken zitten: ze trokken naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Die gaf de klagers nu gelijk.
“De erfgoedwaarde van het stationsgebouw wordt wel erkend, maar in de vergunning wordt enkel gefocust op de voordelen van het nieuwe project zonder rekening te houden met het verlies van de erfgoedwaarden van het bestaande gebouw”, klinkt het bij de Raad.
Had de VVIA op deze uitspraak gerekend? “Ik had dit echt wel verwacht”, is VVIA-voorzitter Hendrik Nelde zeker van zijn stuk. “Je vindt in België binnen de wederopbouwarchitectuur geen zo’n groot gebouw dat nog in die staat is. De erfgoedwaarde is door Stad Kortrijk zelfs niet onderzocht. We hebben een topadvocaat, een sterk dossier en de publieke opinie staat meer achter ons. ”
Derde overwinning
“Voor mij is dit al de derde overwinning in de procedure. Nadat we eerst zoveel mensen wisten samen te brengen met de petitie en de bezwaarschriften, werd het station wat later door erfgoedorganisatie Europa Nostra erkend als een van de zeven meest bedreigde erfgoedsites in Europa en nu halen we met deze uitspraak onze derde overwinning binnen.”
Het stationsgebouw is niet erkend als beschermd monument. Toch is Nelde optimistisch en ziet hij mogelijkheden in een erkenning als beschermingswaardig gebouw. “De tijd speelt alleszins in ons voordeel. Sinds 1995 is er in het algemeen een groeiende interesse in wederopbouwarchitectuur in Nederland. In België bleef dat lang uit, maar nu is de mentaliteitsshift ingezet. Rond het jaar 2000 is er in het Kortrijkse een inventaris met beschermingswaardige gebouwen opgemaakt. Dat zijn geen beschermde gebouwen, maar het geeft wel status. Het stationsgebouw had er moeten opstaan, maar is er niet opgekomen. We zijn aan het kijken wat we kunnen doen om het er alsnog op te krijgen.”
Overleg
Beide partijen hebben een akkoord gesloten om een open manier met elkaar te communiceren en om overleg te plegen telkens vooraleer er iets gecommuniceerd wordt. “Er is zeker geen open oorlog ”, zegt Hendrik Nelde. De VVIA zat vorige week woensdag nog samen met Wout Maddens en Hannelore Vanhoenacker, schepen van Omgeving (TBSK) om enkele alternatieve voorstellen te doen.
The post Sloopvergunning station vernietigd: “Tijd speelt in ons voordeel” is provided by KW.be.
