Maart 2020: België ging op slot, maar in de zorg draaiden ze overuren. Voor thuisverpleegkundige Stijn De Jaeghere uit Moorslede was het een periode van onzekerheid, intense werkdruk en emotionele momenten. Hij legde zijn ervaringen vast met zijn smartphone als een van de achttien zorgverleners die een videodagboek bijhielden voor de documentaire Lockdown 2020, blijf in uw kot!, die op dinsdag 11 maart op VRT 1 wordt uitgezonden.
Thuisverpleegkundige Stijn De Jaeghere (43) groeide op in Moorslede, maar woont nu in Wondelgem bij Gent: “De redactie belde me op, ergens in het begin van de pandemie. Ze vroegen of ik het zag zitten om beelden te maken. Ik deed het vooral om te tonen wat wij als thuisverpleegkundigen doormaakten. Echt uitgebreid filmen was niet mogelijk, want het was een extreem drukke periode. Het was vaak een kwestie van snel even de camera aanzetten en weer doorgaan.”
De eerste weken
Na die opnames hoorde Stijn een hele tijd niets meer, tot enkele maanden geleden het bericht kwam dat de documentaire er eindelijk aankwam. “Doordat de documentaire enkel beelden van vijf jaar geleden toont, wordt des te meer duidelijk hoe groot het contrast met vandaag is. Dagelijkse dingen die toen vanzelfsprekend leken, zoals een online afspraak op vrijdagavond om samen voor de laptop met kameraden te aperitieven, was ik bijna vergeten. Dat terugzien is bijzonder.”
Aanvankelijk leek de pandemie een ver-van-mijn-bedshow: “China en Italië leken ver weg en ik was niet internationaal bezig. Mijn leven speelde zich hier af, rond onze kerktoren.” Maar dat veranderde snel. “Plots zaten we in lockdown en de meest confronterende realiteit was het gebrek aan middelen. Ziekenhuizen werden bevoorraad, maar in de thuisverpleging hadden we niets. We moesten onze krachten bundelen om materiaal te vinden. Op een gegeven moment hebben we zelfs collega’s voorzien van mondmaskers.”
“We stonden niet aan de zijlijn, we deden voort”
Als coördinator van covid-patiënten in de eerstelijnszone van Gent had Stijn een bijzondere rol. “Niet-besmette patiënten bleven bij hun vaste verpleegkundigen, besmette patiënten werden gecentraliseerd. Zo ontstonden er aparte coronarondes, met de beperkte beschermingsmiddelen die we hadden. Dat was hard, maar ook noodzakelijk.”
“Ik ben astmapatiënt, maar dat heeft me niet tegengehouden om in de eerstelijnszorg te staan. Ik ben heel veel getest, maar ben voor zover ik weet nooit ziek geweest. Je zit in een modus waarin je niet aan jezelf denkt. We blijven West-Vlaming hé, je doet gewoon voort. Achteraf gezien heb ik te weinig stilgestaan bij wat er allemaal gebeurd is.”
De documentaire confronteerde hem met dat besef. “Veel collega’s hadden reflectiemomenten gefilmd, terwijl ik gewoon bleef doorgaan. Ik werkte niet in shiften, ik werkte continu. Daardoor heb ik nooit echt de tijd genomen om even achterom te kijken. Pas nu, vijf jaar later, dringt het tot me door hoe pittig die periode was.”
Waardering en impact
Tijdens de pandemie was er veel waardering voor zorgverleners. “We werden letterlijk toegejuicht. Toch verdween die appreciatie zodra de pandemie uitdoofde. Binnen de sector hebben veel mensen mentale gevolgen overgehouden aan die periode. Sommigen zijn uit de zorg gestapt. Voor mij was het eerder een bevestiging: dit is wat ik wil blijven doen.”
Toch is de impact op de sector groot. “Vandaag hebben we grotere stocks van materiaal, zodat de tekorten van toen niet opnieuw gebeuren. Maar de werkdruk is niet verminderd. Er is een chronisch personeelstekort en de instroom kan de uitstroom niet compenseren. Tijdens de pandemie zijn we met minimale middelen voor de leeuwen gegooid. Vooral in de eerstelijnszorg en woonzorgcentra waren de omstandigheden extreem. Sommige collega’s hebben daar trauma’s aan overgehouden.”
Lessen uit de pandemie
Stijn gelooft niet dat hij als mens fundamenteel veranderd is. “Misschien wel, maar dokters en verpleegkundigen zijn de slechtste patiënten. We staan niet genoeg stil bij ons eigen welzijn. Dat hoofdstuk is gepasseerd en ik wil er niet te veel bij blijven stilstaan.” Wat hem het meest is bijgebleven, is hoe zwaar de sociale impact was. “Mensen die alleen stierven, begrafenissen die niet mochten doorgaan… Gelukkig heb ik niemand uit mijn directe omgeving verloren. Misschien was dat de reden dat ik kon blijven doorgaan.”
Als er vandaag een nieuwe pandemie uitbreekt, zou hij opnieuw hetzelfde doen. “Met hetzelfde enthousiasme en dezelfde inzet. Als zorgverlener kun je niet anders.” Ondanks alles kijkt Stijn met voldoening terug op die tijd. “Het mooie was dat we als kleine organisatie toch een bijdrage konden leveren. Ik had een betekenisvolle job, kon iets doen. We stonden niet machteloos aan de zijlijn. Dat geeft een goed gevoel.”
‘Lockdown 2020, blijf in uw kot!’ op dinsdag 11 maart om 20.40 uur op VRT 1 en vanaf 6 uur ‘s ochtends op VRT MAX.
The post Thuisverpleegkundige Stijn De Jaeghere in documentaire ‘Lockdown 2020’: “Terugblik naar pittige periode” is provided by KW.be.
