Mogen onze West-Vlaamse cartoonisten nog met alles lachen? Met religie, autoritaire regimes en wokies? De aanslag op het Franse satirische magazine Charlie Hebdo precies tien jaar geleden heeft een blijvende impact op hun werk. Kamagurka, Marec en Lectrr getuigen. De Roeselaarse tekenaar kreeg de voorbije jaren al meerdere doodsbedreigingen.
Luc Zeebroek alias Kamagurka werkte dertig jaar lang voor Charlie Hebdo, tot enkele maanden voor de aanslag op 7 januari 2015 door enkele moslimterroristen van Al Qaida in Parijs, waarbij twaalf mensen het leven lieten. Aanleiding was dat Charlie Hebdo enkele spotprenten gepubliceerd had over de profeet Mohammed.
“Het was alsof ze een dolk in mijn maag staken, die recht naar mijn hart ging. Verschrikkelijk”, getuigt de Nieuwpoortse cartoonist in een documentaire op Canvas. “Voor de aanslag had je een grote vrijheid van denken, van creëren, van mogen dingen oden. Ik heb heimwee naar die periode. Nochtans waarschuwde de Franse cartoonist Wolisnki veertig jaar geleden al dat wij een gevaarlijke job uitoefenen”, bekent Kamagurka.
Geen heilige huisjes
Roeselarenaar Steven Degryse alias cartoonist Lectrr beaamt op Canvas: “Charlie Hebdo lachte met alles en iedereen, niet alleen met de islam. Het mooie aan dit Franse magazine is dat het geen heilige huisjes kent. Ook zichzelf niet.”
Zelf kreeg Lecttr de dag na de aanslag op Charlie Hebdo doodsbedreigingen van islamisten uit Engeland: “Je schrikt ervan, dat blijft in je achterhoofd zitten. Je betrapt jezelf op paranoïde gedrag, je gaat minder rap naar buiten. Ik had toen kleine kinderen. Die bedreigingen hebben mijn toenmalige relatie zwaar onder druk gezet.”
“Je moet uitleggen aan je partner dat je graag wil blijven tekenen, dat was moeilijk. Ik heb mij afgevraagd of mijn levenskeuzes wel zo verstandig geweest waren. Ik kon niet zomaar een andere job gaan zoeken.”
Radicalisering
Bruggeling Marc De Cloedt alias Marec, die enkele jaren geleden zijn winkel in de Brusselse Marollenwijk sloot, stelt: “De wereld radicaliseert steeds meer. Niet alleen islamisten, ook autoritaire leiders en zelfs wokies bedreigen tien jaar na de aanslag op Charlie Hebdo onze vrijheid van meningsuiting. Wij zijn geen helden, we zijn tekenaars die van achter hun bureau iets op papier zetten.”
“Je tekent voor een krant, met die lezers heb je een band. Tegenwoordig verzeilen je cartoons op sociale media, waar de mensen je tekeningen anders interpreteren. Met veel bagger als gevolg.”
Nieuwe doodsbedreigingen
Lectrr werd niet alleen in 2015 met de dood bedreigd, in 2022 diende hij opnieuw bij de politie klacht indiende wegens laster en doodsbedreigingen nadat hij een cartoon rond abortus tekende en intimiderende reacties kreeg.
In De Wereld Vandaag op Radio 1 zegt hij: “Met een scherpe pen tekenen is er niet makkelijker op geworden. Tien jaar gelden kwam de dreiging vooral uit religieuze hoek, nu komt dit uit verschillende richtingen. Mijn satirische tekeningen over de islam werden tien jaar geleden massaal verspreid in Turkse magazines, nu belanden cartoonisten in Turkije in de gevangenis.”
“Autoritaire regimes leggen tekenaars aan banden. Zelfs in Westerse landen staat de vrije meningsuiting onder druk. Bij The Guardian is een cartoonist ontslagen na een cartoon over de Israëlische premier Netanyahu. Hetzelfde is gebeurd met 51 cartoonisten van The New York Times, die geen politieke cartoons meer publiceert in haar internationale editie.”
Spiegel
“Een ideale samenleving is een maatschappij waar cartoonisten niet meer nodig zijn. Het recht om de mensen met kritische tekeningen een spiegel voor te houden, moet je als samenleving kunnen blijven doen. Dat is belangrijk voor onze democratie”, aldus de Roeselaarse cartoonist.
Kamagurka besluit: “Er is tien jaar na de aanslag op Charlie Hebdo nood aan een museum van de censuur: “Een tentoonstelling waar alle gecensureerde cartoons prijken: een expo vol zwarte vlakken…”
The post Tien jaar na de aanslag op Charlie Hebdo is de wereld geradicaliseerd: Roeselaarse cartoonist Lectrr kreeg meerdere doodsbedreigingen is provided by KW.be.
