De voorbije dagen zakten weer tienduizenden mensen af naar onze kust om afkoeling te zoeken aan en in zee. Nieuw is die gewoonte helemaal niet, blijkt ook uit het boek Het verlangen naar zee van Jeroen Cornilly. Daarin brengt de naar Gent uitgeweken Bruggeling het verhaal van tweehonderd jaar toerisme aan de Belgische kust. De auteur koos voor ons zijn vijf favoriete foto’s uit het bijzondere boek.
Familiealbums vertellen ons kustverhaal
Een man staat met zijn lange jas, hoed en pijp in de Koninginnelaan in Oostende naar de huizen te kijken. Op de foto staat de datum genoteerd: Pasen 1911. Op het moment dat de foto genomen werd, was de Koninginnelaan al grotendeels volgebouwd met fraaie burgerhuizen, vele bedoeld als een tweede verblijf voor toeristen. Foto’s van de kust vind je overal, en vooral in talloze familiealbums: van de albums van de Britse royals, over deze van Belgische industriëlen, tot deze van een schrijver als Tom Lanoye.
En ongetwijfeld vindt iedereen in een familiealbum wel een paar beelden van een vakantie aan zee terug. In de achtergrond zie je de gebouwen die er op dat moment stonden, en vaak komen de minder bekende hoekjes van de badplaatsen zo in beeld. Daarom moest Het verlangen naar zee dan ook uitgebreid geïllustreerd worden, want beelden vertellen soms meer dan woorden.
Steenrijke burgers en adellijke gasten in Blankenberge
Vaak wordt vergeten dat Blankenberge na Oostende de belangrijkste badplaats van de Belgische kust was, en dat ook Blankenberge een internationaal publiek van steenrijke burgers en adellijke gasten wist aan te trekken. Omstreeks 1830 was Blankenberge niet meer dan een bescheiden vissersstadje, maar tegen 1850 verschenen de eerste gebouwen op de zeedijk. Nog voor de eeuwwisseling was de zeedijk over een lengte van zowat twee kilometer volgebouwd met een kursaal, talrijke hotels en honderden villa’s.
Van Blankenberge en Oostende werden omstreeks 1890 een reeks ‘fotochrooms’ op de markt gebracht, ingekleurde foto’s die toeristen als een souvenir konden kopen. Een ruime selectie van deze beelden werd in het boek afgedrukt omdat ze perfect de sfeer van zomervakanties aan de Belgische kust weten te vatten.
Fraai bewaard in De Panne
Aan de Belgische kust werden niet alleen badplaatsen met rijhuizen gebouwd, maar ook villawijken in de duinen. De mooiste villawijken bleven bewaard in De Haan en in De Panne. De verkaveling in De Panne kreeg de naam ‘Dumontwijk’, naar de Brusselse architect Albert Dumont die het plan tekende en talrijke villa’s ontwierp.
Op deze zeldzame foto van voor WO I zie je de belangrijkste villa’s, gebouwd op de duintoppen van wijk. De meeste van deze cottages bleven tot vandaag bewaard. Want ook al hebben we vaak de indruk dat veel gebouwen aan de kust werden afgebroken – en dat is ook zo – toch bleven ook heel veel fraaie en interessante gebouwen bewaard.
Het verlangen naar zee. Twee eeuwen vakantie aan zee en bouwen aan de kust, door Jeroen Cornilly
416 pagina’s, 450 illustraties, 64,90 euro
Auteur Jeroen Cornilly (50) was twintig jaar verbonden aan de Dienst Erfgoed van de Provincie West-Vlaanderen. Sinds 2018 is hij archivaris in het Letterenhuis in Antwerpen. Hij is master in de monumentenzorg en doctor in de architectuurgeschiedenis. Hij had van kinds af aan een speciale band met de kust.
Oostende op de top van haar succes
Het prachtige strand, de luxueuze architectuur, de koninklijke aanwezigheid en het uitgebreide ontspanningsleven trokken eind 19de eeuw toeristen uit heel Europa en andere continenten naar Oostende.
Het centrum van het kusttoerisme was het kursaal op de zeedijk. De locatie was mee door koning Leopold II gekozen, de vorst die zijn stempel op de badstad drukte. De foto van het strand en de zeedijk, genomen rond 1905, toont het toeristische Oostende op de top van haar succes. Het strand is drukbevolkt, op de zeedijk is het ook een drukte van jewelste.
Strandplezier in Knokke
Knokke groeide na WO I uit tot een van onze belangrijkste badplaatsen. Ten westen van de badplaats kwam het Albertstrand, ten oosten werd het Zoute verder ontwikkeld tot dé Belgische badplaats voor het luxepubliek in de jaren 1930, met een kilometerslange zeedijk met hotels en villa’s. Baden gebeurde ook hier nog lang met badkarren.
De foto van Charles D’Hont, een Bruggeling die naar Knokke verhuisde omdat hij daar meer kon verdienen als fotograaf, ademt de zomerse sfeer van de jaren 1930. Het plezier en het vakantiegevoel spatten van de foto af. Sommige zaken veranderen nooit.
The post Verlangen naar zee: Jeroen Cornilly verzamelt onze kustgeschiedenis is provided by KW.be.
