Dezer dagen kan je in de bioscoop kijken naar ‘Twisters’ – het vervolg van de natuurrampenfilm uit 1996 – maar voor twee West-Vlaamse storm chasers is het verhaal allesbehalve fictie. Met niet minder dan veertig tornado’s op hun conto, weten Jeroen Vanheers (38) uit Oostkamp en Elisah Vanhee uit Beernem (35) als geen ander hoe het voelt om, dikwijls met gevaar voor eigen leven, het natuurgeweld zo dicht op de hielen te zitten. “De eerste of de veertigste, een tornado van dichtbij meemaken, blijft kicken.”
Veel slaap hadden ze vannacht niet: de bliksemradar voorspelde onheil boven Noord-Frankrijk. “Maar uiteindelijk bleek het maar een storm in een glas water”, glimlacht Jeroen. Het toeval bracht de West-Vlaamse storm chasers uit Beernem en Oostkamp samen: Elisah en Jeroen koesterden dezelfde kinderdroom. “Als kind waren we allebei niet voor het raam weg te slaan als het bliksemde. Ook waren we, zo bleek naderhand, allebei dol op Storm Chasers, een serie over tornadojagers op Discovery Channel. En onze spreekbeurten op school gingen ook steevast over weerfenomenen”, vertelt Elisah.
De twee leerden elkaar eind 2015 kennen na een oproep op Facebook. Elisah ging toen al enkele jaren mee met Extreme Tornado Tours, een georganiseerde groepsreis in de VS. “Maar die expedities zijn nogal prijzig, en ook niet altijd een garantie op succes. Tijdens mijn eerste trip in 2014 zagen we zelfs geen enkele tornado”, aldus Elisah.
Deze tornado zagen ze van dichtbij in Cheyenne (Wyoming) in 2018. © GF
Eén keer per jaar reizen Jeroen en Elisah samen af naar Tornado Alley, een gebied in centraal Noord-Amerika waar gemiddeld zo’n duizend tornado’s per jaar voorkomen. Ze waren er voor het laatst in mei, statistisch gezien de beste periode. “Het tornadoseizoen duurt er van begin april tot eind juni, en schuift op van Noord-Texas over Oklahoma en Kansas, en zo verder naar Nebraska en Colorado. De Great Plains, veelal offroad over de prairie. In zeventien dagen tijd legden we er zeventienduizend kilometer af. Het blijft altijd een beetje een gok hé: tornado’s zijn geen exacte wetenschap”, zegt Jeroen. Het is dus vooral een kwestie van op het juiste moment op de juiste plaats te zijn. “Tornado’s zijn een heel lokaal weerverschijnsel, en meestal blijven ze ook maar een paar minuten aan de grond hangen. De navigatie is daarbij cruciaal: één gemiste afslag kan alles om zeep helpen. We hebben zo ook al eens een tornado gemist doordat we onszelf vastgereden hadden in de modder.”
Enorme hagelbollen
De film is spectaculair, maar hoe gevaarlijk is tornadojagen in het echt? Elisah en Jeroen zijn zich maar al te goed bewust van de gevaren. “Je zorgt er maar beter voor dat je niet in de kern van zo’n superstorm belandt: in Wyoming werd de voorruit van onze SUV verbrijzeld door hagelbollen groter dan tennisballen. Maar pech komt ook niet altijd door het stormweer: nadat we tegen 90 km/u een groot hert aanreden, was onze SUV ook perte totale. Die spanning is een deel van het avontuur, maar soms beland je dus wel in hachelijke situaties. In Oklahoma City vielen we zonder brandstof en konden we maar op het laatste nippertje vluchten in een ondergrondse graansilo. Samen met vrouwen en kinderen moesten we daar schuilen tijdens die tien of vijftien minuten dat een tornado van meer dan een kilometer breed over ons raasde. Toen hebben we echt geluk gehad. Vooraf je vluchtroutes incalculeren, is dus een absolute vereiste. In El Reno bezochten we het herdenkingsmonument van het Twistex Team, een groep ervaren stormchasers waarvan er drie het leven lieten tijdens een tornado. Ze stonden er nochtans om bekend zo voorzichtig te zijn… Maar die ene fatale tornado haalde windsnelheden van meer dan vijfhonderd kilometer per uur. Als je daarin terechtkomt, kan je het niet meer navertellen.”
Net zoals in de film zagen de twee ook een ‘tweelingtornado’ in Colorado in 2018. © GF
“In de nacht van 25 op 26 mei trok een tornado in Valley View, Texas, over een woonwagenpark en maakte daarbij verschillende doden. Een mama kwam met haar twee kinderen om in hun woonwagen. Toen we daar twee dagen later passeerden, waren we echt onder de indruk van de kracht van de tornado en wat deze had aangericht. De woonwagens waren gewoon in stukken getrokken en het puin lag tot honderden meters verder. Auto’s waren van de snelweg geblazen in de velden, metalen platen waren rond bomen getorst… Een kilometer verder lagen er nog stukken uit dat RV-park, zoals toiletpotten en douchekranen.”
Elisah en Jeroen gaan ook enkele keren per jaar ‘chasen’ in Europa. “Zo hebben we in Noord-Frankrijk ook al eens een EF3 tornado gevangen die grote schade veroorzaakte in de regio van Bihucourt. De kans op extreme toestanden is hier wel een pak kleiner dan in de VS, maar soms is het toch ook de moeite”, aldus Elisah.
Door tornado rijden
Jeroens ultieme Amerikaanse droom is eens mee te mogen rijden in stormchaser Reed Timmer’s zwaar bepantserde SRV Dominator. “Hij rijdt daarmee los dóór de tornado’s”, grijnst Jeroen. “Als je Reed en zijn ‘tornadomobiel’ onderweg tegenkomt, zie je het dus maar beter als een waarschuwing. Dan weet je dat je te dicht tegen de tornado aan zit.”
Met hun tornadomobiel doorkruist het duo de Amerikaanse staten. © GF
“Het is ook best scary als er eentje in de buurt komt”, zegt Elisah. “Vooral als je hem wel hoort, maar niet kunt zien: het heeft wat weg van een bulderende trein.”
“Je oren gaan ook ‘ploppen’ door de luchtverplaatsing. Zo’n tornado haalt gemakkelijk 250 km/u en meer”, vult Jeroen aan.
“Een tornado spotten, dat geeft een enorme kick. Wij worden daar instant happy van”, glimlacht Elisah. “Je voelt de adrenaline door je lichaam gieren; pure extase is dat. Zoals in de film wordt gezegd: If you feel it, chase it. Als het kriebelt, ga je er achteraan. Al zijn niet alle tornado’s even fotogeniek. Het komt er vooral op aan op het juiste moment af te drukken – zeker bij bliksem moet je wat geluk hebben dat hij mooi binnen je frame valt. Als je dan op de voorgrond een oude schuur mee hebt of zo, is je beeld extra geslaagd.”
Verslavend
“Na de passage van zo’n supercel zie je soms ook mammatuswolken. Vooral bij zonsondergang kunnen die adembenemend mooi zijn. Eigenlijk ben ik in het verkeerde land geboren: als ik in de VS woonde, was ik daar vast meteoroloog geworden”, lacht Jeroen.
In maart gaan de twee samen naar Noorwegen om het poollicht te spotten. Een vulkaanuitbarsting staat ook nog op de bucketlist. “Als je de kracht van de natuur zo om je heen ziet grijpen, word je daar als mens heel nederig van. Maar het werkt ook heel verslavend: één keer een tornado van dichtbij meemaken, en je wil altijd meer. De eerste of de veertigste, een tornado van dichtbij meemaken, blíjft kicken.”
Twisters, de sequel, hebben Jeroen en Elisah nog niet gezien. “Maar de originele Twister uit 1996 leek ons allebei niet bijster realistisch. Enfin, vliegende koeien zijn we alleszins nog nooit tegengekomen”, knipoogt Jeroen.
Je kan de avonturen van het duo op Instagram volgen via @elisvaphotography en @stormchaser_jeroen_vanheers
The post “Je voelt de adrenaline door je lichaam gieren”: Jeroen en Elisa jagen op tornado’s in de VS is provided by KW.be.
