Altijd al eens willen weten of je een grootgrondbezitter had kunnen zijn? Dat kan sinds kort: dankzij het monnikenwerk van een groep vrijwilligers voor het project ‘West-Vlaanderen Verpoppt’ kan je nagaan hoeveel grond je familie bezat tussen 1841 en 1851.
In 2019 startte een groep vrijwilligers met een hart voor heemkunde met het ambitieuze project West-Vlaanderen Verpoppt, waarbij de eigenaars van elk perceel in de provincie rond 1850 in een databank werden gestopt. De resultaten zijn nu voor iedereen raadpleegbaar.
Torhoutenaar Hendrik Vandeginste is voorzitter van de Geschied- en Heemkundige Kring Het Houtland-Torhout, actief binnen Heemkunde West-Vlaanderen en werkt als consulent bij Histories vzw. Vier jaar lang coördineerde hij het Verpoppt-project. “Dertig vrijwilligers uit de hele provincie hebben honderden ingescande documenten uit de periode 1850 doorploegd en handgeschreven teksten ontcijferd. Vervolgens werd alles overgetypt.”
“Dertig vrijwilligers uit de hele provincie hebben honderden ingescande documenten doorploegd en handgeschreven teksten ontcijferd”
Het kadaster is een uitvinding van Napoleon uit 1807. “Maar de Belgische Staat kon pas in 1834 met de systematisch verzamelde eigendomsgegevens aan de slag. In 1842 besloot Philippe Popp, een drukker uit Brugge en oud-medewerker van het kadaster, om die in kaarten om te zetten en te verkopen. Hij heeft toen de gegevens voor elk perceel in de provincie geüpdatet. Dat zijn er honderdduizenden! Er kroop zo enorm veel tijd in dat Popp drie keer bijna failliet ging. Het was commercieel gezien ook totaal niet interessant”, legt Vandeginste uit.
Adel en burgerij
De databank biedt een schat aan informatie voor lokaal historisch onderzoek. “De gegevens dateren van 1841 tot 1851. Het kan interessant zijn om te weten wie toen hoeveel eigendommen had, want dat vertelt iets over de verhoudingen in de gemeente. De bezittingen van de adel ten opzichte van de burgerij, bijvoorbeeld, of de eigendommen van de kerk.”
“Wie hoeveel eigendommen had, vertelt iets over de verhoudingen van de mensen binnen de gemeente vroeger”
Ook als leek kan je je familienaam opzoeken. Al is het niet gemakkelijk. “Die kadastrale leggers zitten niet zo logisch in elkaar”, waarschuwt Vandeginste. “En ze zijn handgeschreven, wat het soms moeilijk leesbaar maakt. Mensen schreven toen heel anders dan vandaag, maar dat heeft ook weer z’n charme.” Noteer het kadastraal artikel dat bij je naam staat, want dat heb je nodig om de juiste informatie in de legger te vinden. “Het nummer van het kadastraal perceel is vaak nog hetzelfde als vandaag. Daarmee kan je dus ook opzoeken wie er rond 1850 de eigenaar was van jouw perceel.”
Digitale kaart
Bij Heemkunde West-Vlaanderen kan je ook terecht om alle gegevens van een gemeente in een Excel-document te krijgen. “Daarmee kan een heemkundige kring bijvoorbeeld een digitale kaart maken voor hun gemeente”, zegt Vandeginste. “Mensen die vragen hebben over de interpretatie van de gegevens, mogen ook altijd contact met ons opnemen.”
Zoek je eigen familienaam in het namenregister op via deze link. Meer info via [email protected].
The post Zoveel grond had je familie… in 1850: Groep vrijwilligers ontcijfert honderden oude documenten is provided by KW.be.
