In het onthaalonderwijs voor anderstaligen (OKAN) leren niet-Belgische jongeren die ons land binnenkomen zo snel mogelijk Nederlands spreken. Anja Cocquyt is al acht jaar leerkracht in een Oostendse OKAN-klas en schreef haar ervaringen neer in het boek ‘Zie ze daar staan met hun dure gsm’s’. In ruim 60 anekdotes schetst ze een genuanceerd beeld van jonge nieuwkomers in ons land.
De Vlaamse overheid organiseert al sinds 1991 Onthaalklassen voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN) met als doel om jongeren van niet-Belgische nationaliteit die nieuw in ons land binnenkomen zo snel mogelijk Nederlands te leren. Anja Cocquyt (49) ruilde acht jaar geleden de lagere school in Oudenburg voor een job als leerkracht in het OKAN-onderwijs. “Ik gaf en geef nog altijd heel graag les, maar acht jaar terug was ik aan een nieuwe uitdaging toe. Ik realiseerde me tegelijk dat ik altijd al in Oostende woonde, omgeven door mensen van allerlei nationaliteiten, maar dat ik niemand van die anderen kende”, vertelt Anja. “Dat zat me niet goed. Je kan dan wel je stem uitbrengen voor een multiculturele samenleving en naar theaterstukken daarover gaan kijken, maar in het dagelijkse leven bleef ik in mijn eigen wereldje van witte mensen zitten.”
Heftige start
In CC De Grote Post botste Anja in diezelfde periode op een oproep om deel te nemen aan het theaterproject Klappers van vrouwen, een organisatie van vzw FMDO (Federatie voor Mondiale en Democratische Organisaties). Voor het eerst kwam ze echt in contact met vrouwen met een migratieachtergrond uit haar buurt en dat beviel haar zo goed dat ze coördinator Ivy Goutsmit vroeg wat ze met haar diploma kon doen voor deze doelgroep. “We stonden in augustus 2016 met onze theatervoorstelling op Theater aan Zee en vier weken later stond ik voor de OKAN-klas in Oostende”, lacht ze.
“Ik ben een twijfelaar, maar van deze beslissing heb ik geen moment spijt gehad, al was het zeker in het begin best heftig. Maar ik maak deel uit van een fantastisch team waarin we met om het even welke situaties bij elkaar terecht kunnen”, klinkt het. Anja begon de vele indrukken en ervaringen die ze opdeed voor zichzelf neer te schrijven. “Toen ik die anekdotes tijdens een schrijfreis aan andere deelnemers voorlas, reageerden die verrast op het beeld van de jongeren dat erin naar voor komt.” Die reactie zette Anja ertoe aan om haar ervaringen te bundelen in een boek. Aan de hand van een 60-tal waargebeurde anekdotes schetst ze een genuanceerd beeld van nieuwkomers in ons land.
Andere cultuur
Een van Anja’s leerlingen is Rhoda Caulker (15) die bijna twee jaar geleden vanuit Sierra Leone in Oostende terechtkwam. Ze heeft het Nederlands al aardig onder de knie, met dank aan Anja. “Zelfs tijdens de vakantie zorgde ze ervoor dat ik het Nederlands bleef oefenen”, vertelt Rhoda. “Ik stuurde haar elke dag een voicemail waarin ik in het Nederlands vertelde wat ik die dag allemaal gedaan had.”
Rhoda volgt een opleiding kinderverzorging aan het Vesalius Instituut in Oostende en die verloopt goed, met dank aan de taallessen. Maar ze kwam niet alleen in een land met een andere taal terecht, ook op cultureel en sociaal vlak is Sierra Leone België niet. Het valt haar op dat leerkrachten hier minder respect krijgen, maar in Sierra Leone is het ook niet om het even met welk kapsel je naar school komt, laat staan dat je er een smartphone meeneemt in de klas. Ze mist haar vriendinnen in Sierra Leone en het contact met haar Oostendse medeleerlingen blijft voorlopig wat afstandelijk. Maar het onderwijs én het openbaar vervoer in Vlaanderen evalueert ze als uitstekend.
Anja bevestigt dat Nederlands spreken dan wel helpt, maar niet volstaat om vlot geïntegreerd te geraken. “Een goeie dialoog tussen mensen met verschillende culturele achtergronden is ook belangrijk. Daarom werken we binnen OKAN ook aan het leren praten over onze culturele verschillen, over het aangeven van persoonlijke grenzen en samenwerken met anderen. We doen dat aan de hand van thema’s als privacy, religie maar ook seksuele voorlichting. Het is de uitdaging om van mensen die elkaar in september zelfs letterlijk niet begrijpen in een jaar tijd een groep te vormen, waarin open gepraat wordt met elkaar over elk onderwerp. Dat proces zich zien voltrekken, die jongeren naar elkaar toe zien groeien, daar doe ik het voor”, besluit Anja.
The post Anja schrijft boek over jongelui die bij haar Nederlands leren:“Dialoog is de sleutel” is provided by KW.be.
